Acuut nierfalen door vergiftiging met gordijnzwam

Klinische praktijk
Souad Bouhbouh
Leonie Haverkamp
Thomas W. Kuyper
Frederik A. de Wolff
Jos N.M. Barendregt
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3019
Abstract

Toets voor nascholing (verlopen)

Aan dit leerartikel was een toets gekoppeld waarmee je nascholingspunten kon verdienen.

Bekijk de toets

Samenvatting

Achtergrond

Inname van bepaalde soorten gordijnzwammen kan leiden tot nierfalen. In Nederland is deze paddenstoelvergiftiging niet eerder beschreven.

Casus

Een 58-jarige vrouw presenteerde zich met hoofdpijn, braken en afnemende urineproductie, voorafgegaan door enkele dagen met pijnlijke, branderige dorst en malaise. Er was sprake van acuut en irreversibel nierfalen zonder bekende achterliggende aandoening. Volgens de anamnese had zij 2 dagen voor de eerste ziekteverschijnselen ragout gegeten met in het bos geplukte paddenstoelen. In een nierbiopt werd een interstitiële nefritis met necrose van proximale tubuli vastgesteld. In een restant van de ragout werden 2 fragmenten gevonden van een gordijnzwam, waarschijnlijk behorend tot het complex Cortinarius cinnamomeus (kaneelkleurige gordijnzwam). De eerste symptomen en het beloop passen bij vergiftiging door Cortinarius zoals beschreven in de literatuur. Ondanks hemodialyse en toediening van acetylcysteïne en glucocorticoïden herstelde haar nierfunctie niet.

Conclusie

Deze casus is de eerst beschreven paddenstoelvergiftiging met een gordijnzwam (Cortinarius sp.) in Nederland.

Auteursinformatie

Gelre Ziekenhuizen, afdeling Interne geneeskunde Apeldoorn.

Drs. S. Bouhbouh, arts-assistent in opleiding; L. Haverkamp, student geneeskunde; dr. J.N.M Barendregt, internist-nefroloog.

Universiteit Wageningen, sectie Bodemkwaliteit, Wageningen.

Dr. T.W Kuyper, universitair hoofddocent.

Emeritus prof.dr. F.A. de Wolff, toxicoloog.

Contact dr. J.N.M Barendregt (j.barendregt@gelre.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 26 januari 2011

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Graag zou ik het volgende praktische advies  aan dit interessante artikel willen toevoegen: Zelf verzamel ik al jaren in Nederland  op beperkte schaal paddenstoelen voor eigen consumptie. Bij dit verzamelen houd ik mij consequent aan de regel van positieve selectie: ik pluk alleen die paddenstoelen die ik eenduidig kan identificeren als niet-giftig, verder als smakelijk en niet zeldzaam. Mijn lijstje van favorieten is beperkt en bestaat uit: boleten ( vooral kastanjeboleet en eekhoorntjesbrood), oesterzwammen, jonge geschubde inktzwammen, cantharellen en  grote parasolzwammen. Deze 5 paddenstoelen zijn alle goed herkenbaar en zijn niet te verwarren met giftige soorten. Bij verzamelen op basis van  positieve selectie is de opbrengst per boswandeling wat beperkt maar de kans op vergiftiging nagenoeg uitgesloten. Hier tegenover staat het verzamelen  op basis van negatieve selectie: alle paddenstoelen  plukken die  men ziet behalve paddenstoelen die men herkent als giftig ( groene knolamaniet, voorjaarskluifzwam,vliegenzwam enz). De opbrengst is veel groter maar navenant het risico van vergiftiging.

 

Kees van Ginkel, dermatoloog