Aanhoudende vermoeidheid na een Q-koortsinfectie

In the Netherlands, more than 4000 patient cases of acute Q fever have been reported since 2007. Approximately 20% of these patients subsequently developed long-term fatigue. Such fatigue, as well as other physical symptoms and patient-perceived limitations in social functioning, have been compiled into what is known as the Q fever fatigue syndrome (QFS). The number of Dutch patients having QFS is expected to increase over the next years.

The chance of a spontaneous recovery during the first six months following an acute Q fever infection is high. Allowing the fatigue to run its natural course is therefore justified.

The diagnosis of QFS is based on history-taking, a physical examination and laboratory test results.

The percentage of patients who recover spontaneously from QFS seems low. Data on outcome after treatment are not yet available. The recommendation is to refer patients with QFS to specialists who offer cognitive behavioural therapy for chronic fatigue syndrome or QFS.

The objective of the recently published national guideline ‘Q fever fatigue syndrome (QFS)’ is to achieve uniformity in its diagnosis and treatment.

Conflict of interest: a disclosure form provided by the author is available with the full text of this article at www.ntvg.nl, search on A5258, click on ‘Conflict of interest’). Financial support: The Dutch National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) contributed to the travel expenses incurred for guideline committee meetings.

Samenvatting

Sinds 2007 zijn er in Nederland ruim 4000 patiënten gemeld met een acute Q-koortsinfectie. Ongeveer 20% van deze patiënten ontwikkelt aansluitend langdurige vermoeidheid. Deze vermoeidheid, de bijkomende klachten en de door patiënten ervaren beperkingen in maatschappelijk functioneren worden samengevat als het Q-koortsvermoeidheidssyndroom (QVS). De verwachting is dat het aantal QVS-patiënten de komende jaren zal toenemen.
In de eerste 6 maanden na een acute Q-koortsinfectie is de kans op spontaan herstel groot. Het is gerechtvaardigd dit natuurlijk beloop af te wachten.
De diagnose ‘QVS’ berust op anamnese, lichamelijk onderzoek en aanvullend laboratoriumonderzoek.
Het percentage patiënten met QVS dat spontaan herstelt lijkt klein. Gegevens over herstel na behandeling zijn nog niet voorhanden. Het advies is om QVS-patiënten te verwijzen naar gespecialiseerde behandelaars die cognitieve gedragstherapie voor het chronische-vermoeidheidssyndroom of QVS kunnen bieden.
De recent verschenen richtlijn ‘Q-koortsvermoeidheidssyndroom (QVS)’ heeft tot doel uniformiteit te bereiken in diagnostiek en behandeling van QVS.

Artikelinformatie

22 november 2012

In print verschenen in

week 1 2013

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A5258

Vakgebied

Interne vakken

Huisartsgeneeskunde

Werk en gezondheid

Auteursinformatie

* Namens de werkgroep ‘Q-koortsvermoeidheidssyndroom’. De leden van deze werkgroep staan vermeld onderaan dit artikel.

UMC St Radboud, Nijmegen.

Afd. Algemeen Interne Geneeskunde: drs. S.P. Keijmel, arts-onderzoeker; dr. C.P. Bleeker-Rovers, internist-infectioloog.

Afd. Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid: prof.dr. G. Bleijenberg, klinisch psycholoog.

GGD Hart voor Brabant, ’s-Hertogenbosch.

Drs. G. Morroy, arts Maatschappij en Gezondheid/Infectieziektebestrijding.

Medisch Spectrum Twente, afd. Interne Geneeskunde, Enschede.

Drs. C.E. Delsing, internist-infectioloog.

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding, Centrum Infectieziektebestrijding, Bilthoven.

Dr. A. Timen, arts Maatschappij en Gezondheid/Infectieziektebestrijding.

Contact drs. S.P. Keijmel (S.Keijmel@AIG.umcn.nl)

Verantwoording

De eerste 2 auteurs droegen evenveel bij aan dit artikel. Drs. Alfons Olde Loohuis, huisarts, dr. Jaap J. Maas, bedrijfsarts-epidemioloog, en Laura Rust, MSc, beleidsmedewerker Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding, droegen bij aan dit artikel.
Belangenconflict: er zijn belangen gemeld (zie www.ntvg.nl, zoeken op A5258; klik op ‘Belangenverstrengeling’). Financiële ondersteuning: het RIVM droeg bij aan de reiskosten voor deelname aan bijeenkomsten van de richtlijncommissie.
Aanvaard op 5 september 2012
De werkgroep Q-koortsvermoeidheidssyndroom bestaat uit: dr. Aura Timen, voorzitter en arts Maatschappij en Gezondheid/Infectieziektebestrijding, drs. Desirée J. Beaujean, gezondheidswetenschapper, beiden van de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding, Centrum Infectieziektebestrijding, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Bilthoven; prof.dr. Gijs Bleijenberg, klinisch psycholoog, Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve Therapie (VGCt), Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid (NKCV), UMC St Radboud, Nijmegen; dr. Chantal P. Bleeker-Rovers, internist-infectioloog, Nederlandse Internisten Vereniging (NIV), UMC St Radboud, Nijmegen; drs. Sandra van Dam, gezondheidsdeskundige, GGD Hart voor Brabant, ’s-Hertogenbosch; drs. J.A.W. (Allart) Dekker, stafverzekeringsarts UWV Den Haag, Nederlandse Vereniging voor Verzekeringsgeneeskunde (NVVG); drs. Corine E. Delsing, internist-infectioloog, Nederlandse Internisten Vereniging (NIV), Medisch Spectrum Twente, Enschede; drs. Rikie Deurenberg, informatiespecialist, Centraal BeleidsOrgaan (CBO), Utrecht; drs. Stephan P. Keijmel, arts-onderzoeker, UMC St Radboud, Nijmegen; dr. Jaap J. Maas, bedrijfsarts-epidemioloog, Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB), AMC, Amsterdam; Nelleke Maathuis, beleidsmedewerker Q-uestion, Stichting voor mensen met Q-koorts, Zorgbelang Brabant; drs. Gabriëlla Morroy, arts Maatschappij en Gezondheid, GGD Hart voor Brabant, ’s-Hertogenbosch; drs. Alfons Olde Loohuis, huisarts, Nederlands Huisarts Genootschap (NHG), Herpen; drs. Ad de Rooij, bedrijfsarts, Stigas, Leiden; Laura Rust, MSc, beleidsmedewerker Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven; Corrie Siegers-Siebelink, physician assistant Interne Geneeskunde, Jeroen Bosch Ziekenhuis, ’s-Hertogenbosch; Ria van Son, bestuurslid Q-uestion, Stichting voor mensen met Q-koorts.

Gerelateerd

Vermoeidheid na Q-koorts: niets nieuws onder de zon