2 patiënten met aanwijzingen voor veneuze trombo-embolie, bij wie werd afgeweken van de richtlijn

– instead, a less invasive spiral CT scan was performed. Because the communicated outcome of ‘pulmonary embolism’ was incorrect, the patient was treated with anticoagulants and began bleeding from a duodenal ulcer. In a 32-year-old man with minor clinical signs of deep-vein thrombosis in his right leg, additional investigation was not pursued following negative echography. After 3 weeks, the thrombosis was extensive and pulmonary embolism developed, and it appeared that there was a family history of VTE. Both patients were later adequately diagnosed and treated. Guidelines are increasingly used in legal matters as a gauge in the assessment of medical care. Physicians and hospital directors are responsible for a policy on guidelines and the (possible) compliance therewith. Physicians should and must deviate from guidelines if there are good reasons. They must justify the deviation from protocol in the medical records.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:789-93

Dames en Heren,

Een belangrijke ontwikkeling in de gezondheidszorg van het afgelopen decennium is het ontwerpen van richtlijnen en de toepassing daarvan door zorgverleners. Richtlijnbeleid ter ondersteuning van professioneel handelen is kwaliteitsbevorderend, omdat zo medisch handelen gebaseerd wordt op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en brede ervaring, resulterend in eenduidiger en optimale patiëntenzorg.

Als nadelen worden genoemd dat richtlijnen tot een dwingend keurslijf verworden en leiden tot het blind navolgen van ‘kookboekgeneeskunde’. Daarnaast speelt juridisering een rol: uit de huidige rechtspraak blijkt dat de rechter in toenemende mate richtlijnen van de beroepsgroep gebruikt als maatstaf voor toetsing van medisch handelen. Een bekend voorbeeld hiervan is de casus uit Leeuwarden waarin een patiënt voor een artroscopie niet met anticoagulantia werd behandeld, terwijl dat wel het ziekenhuisprotocol was.1 In deze tijd kunnen patiënten bij complicaties via internet nagaan of de arts zich misschien niet heeft gehouden aan de richtlijn, om vervolgens…