Beste collega’s,
Postcovid is een aanhoudende multisysteemziekte die voorheen gezonde mensen langdurig kan beperken. Hoewel er geen specifieke behandeling beschikbaar is, zijn er wel behandelbare klachten geïdentificeerd. Die beschrijven wij aan de hand van twee casussen.
Samenvatting
Postcovid is een invaliderende aanhoudende multisysteemaandoening, waarvoor nog geen specifieke behandeling beschikbaar is. We beschrijven twee patiënten met postcovid en evalueren de ingezette interventies. Daarbij bespreken we de rol van een biopsychosociale benadering bij de evaluatie van de klachten en de behandelbare aspecten daarvan. Interventies in het biologische domein zijn gericht op comorbiditeit en behandelbare klachten (‘treatable traits’), zoals pijn, slaapproblemen, posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom en mestcelactivatie. Tweedelijnszorg kan bijdragen aan diagnostiek en behandeling van comorbiditeit. Revalidatie kan nodig zijn om het ziektebeeld te stabiliseren en een verbetering in het functioneren mogelijk te maken. Interventies in het psychosociale domein zijn gericht op psychische klachten bij postcovid, zoals angst of depressie, en op stressreductie, bijvoorbeeld op het werk of op school. Zolang er nog geen specifieke behandeling voor postcovid bestaat is het zinvol om te proberen de ziekte te stabiliseren en het functioneren te verbeteren door behandelbare klachten aan te pakken binnen de domeinen van het biopsychosociaal model.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Zinvol handelen bij postcovid
Zinvol handelen bij postcovid
Op indrukwekkende wijze schetsen de auteurs van dit artikel de impact van postcovid op het leven van een moeder en van een middelbare scholier. Vooral bij de eerste patiënte is het goed na te volgen hoe er ondanks de inzet van vele (off-label)medicatie en diverse therapeutische richtingen een dalende lijn is te zien in de belastbaarheid van deze vrouw. Wat moet dit frustrerend zijn geweest. De tegenvallende resultaten contrasteren scherp met de resultaten van mijn aanpak.
Van september 2022 tot september 2024 heb ik in mijn eigen huisartsenpraktijk gedurende 2 jaar alle post-covid patiënten gevolgd. Dat waren er 31 ( er melden zich ook patiënten uit andere praktijken bij mij aan voor deze postcovidbehandeling).
Van de 31 patiënten vertoonden 16 (52%) een goed herstel; 10 (32%) een licht tot matig herstel (waarbij dit bij 2 terug te voeren was op het inconsequent volgen van de therapie en verder op het feit dat het therapieplan nog niet compleet gevolgd was. Bij 5(16%) hielp het niet waarbij dit bij 1 patiënt berustte op het inconsequent volgen van de therapie.
Deze resultaten werden doorgaans in 3-6 maanden bereikt.
Goed wil zeggen: een herstel van 10-40% beginenergie naar 80-90 % eindenergie met een zeer tevreden patiënt. Diverse patiënten zagen om deze reden van tevredenheid af van verdere behandelopties.
Licht tot matig wil zeggen: 40-50 % eindenergie met verbetering in diverse functiedomeinen. Deze eindenergie is objectief nog steeds heel weinig maar subjectief is een verbetering van 15% naar 45 % wel een verdrievoudiging van de energie!
Sinds 2024 is het aantal nieuw aangemelde patiënten met postcovid toegenomen (van 15 naar 45 per jaar) en de resultaten verder verbeterd. Het komt af en toe nog voor dat een postcovidpatiënt helemaal niet verbetert. Verslechtering werd al helemaal niet gezien.
Mijn aanpak bestaat uit een 5 stappenplan waarbij de eerste twee stappen de belangrijksten zijn.
Stap 1) Intensieve B12-injectietherapie (off-label) en wel ongeacht de beginwaarde van B12 en MMA. Vanaf een startdosering van 2x/week wordt de injectiefrequentie - waar mogelijk- in 2 maanden opgevoerd naar 1x/dag! Dat is slechts zelden niet nodig.
De gangbare opvatting van artsen dat een B12-gebrek geen klachten geeft en dat tabletten gelijkwaardig zijn aan injecties vormt het allergrootste struikelblok in de behandeling van postcovid en is mijns inziens regelrecht verantwoordelijk voor een groot deel van het postcovidprobleem. Deze stelling valt vanwege de beperkte wordcount van een ingezonden brief helaas niet verder uit te leggen.
2) Brainfogbehandeling: ontprikkeling van het brein en slaapbevordering.
a) Ontprikkeling: de ongeforceerde leesconcentratietijd moet 1x/week gemeten worden en alle activiteiten die concentratie vergen mogen niet langer duren dan deze tijd.
b) Vrijwel alle postcovidpatiënten zitten ruim onder 1 uur concentratietijd en dan is de slaapbehoefte 2 uur meer dan normaal
c) Twee uur meer slapen dan normaal lukt doorgaans niet zonder een middagslaap. Een middagslaap is obligaat. Caffeïne verboden.
Ook deze maatregelen zijn strijdig met de gangbare aanpak en dit vormt het tweede grote struikelblok bij de behandeling van long covid.
Lezen we nu de gepresenteerde casus terug dan valt meteen op dat er van geen van bovenstaande 2 maatregelen sprake is geweest.
Het verbaast mijzelf dan ook niet dat het herstel zo moeizaam verloopt bij deze patiënten want zonder de genoemde maatregelen lukt het, ook met de beste bedoelingen, nu eenmaal niet.
Ernst Ellis, huisarts, Doetinchem