Luchtvervuiling verhoogt risico op borstkanker

Blootstelling aan fijnstof, stikstofdioxide en roetdeeltjes speelt een rol in de ontwikkeling van borstkanker. Vooral fijnstof verhoogt in geringe mate de kans op borstkanker bij vrouwen van middelbare leeftijd en bij vrouwen die nooit hebben gerookt.

Dit blijkt uit een groot Europees onderzoek met gegevens van zes verschillende cohorten met in totaal 199.719 vrouwen (Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2023;32:105-13). Deze vrouwen hadden geen borstkanker bij aanvang van de cohorten tussen 1985 en 2005. Ze werden gevolgd tot 2011-2015 aan de hand van gegevens uit patiëntendossiers, nationale kankerregistraties of overlijdensregisters. Veel van de vrouwen woonden in gebieden waar de lucht niet als erg vervuild werd beschouwd; beneden de Europese grenswaarden voor fijnstof en stikstofdioxide. De onderzoekers gebruikten een algoritme om de mate van luchtvervuiling in de diverse woongebieden vast te stellen, met metingen uit 2010 van de hoeveelheden fijnstof, stikstofdioxide, roetdeeltjes (zwarte koolstof) en ozon.

De vrouwen waren gemiddeld 49 jaar (mediaan 50,8) bij aanvang. Uiteindelijk ontwikkelden 9659 van hen borstkanker. De onderzoekers vonden een verband tussen blootstelling aan fijnstof en de ontwikkeling van borstkanker (gecorrigeerde hazardratio (aHR): 1,06; 95%-BI: 1,01-1,11). Dit gold ook voor vrouwen die waren blootgesteld aan stikstofdioxide (aHR: 1,03; 95%-BI: 1,00-1,06) en roetdeeltjes (aHR: 1,03; 95%-BI: 0,99-1,06). Deze effecten waren het meest uitgesproken onder vrouwen van 50-54 jaar en vrouwen die nooit hadden gerookt. Als de onderzoekers correcties toepasten voor alcoholgebruik, nullipariteit en hormoontherapie verzwakte de relatie enigszins.

De onderzoekers beschikten niet over voldoende gegevens om hun bevindingen te correleren aan tumoreigenschappen zoals morfologie en mate van hormoonreceptorexpressie. Ze konden ook niet corrigeren voor alle potentiële confounders. Ze waren bijvoorbeeld niet geïnformeerd over de mate van luchtvervuiling binnenshuis of op de werkvloer. Evenmin beschikten ze over gedetailleerde gegevens over zwangerschappen en menopauze. Desondanks wijzen de resultaten op een relatie tussen luchtvervuiling en de ontwikkeling van borstkanker.