Duurzame procesverbetering met de ‘lean’-filosofie

Klinische praktijk
Marc B.V. Rouppe van der Voort
G.G. (Frits) van Merode
Henricus G.N. Veraart
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A5541

Samenvatting

  • Procesverbetering vindt steeds meer plaats, vooral met behulp van de ‘lean’-filosofie. Deze managementfilosofie staat voor het verbeteren van kwaliteit door continu stappen van ‘verspilling’ te verminderen.

  • Door onderlinge afhankelijkheid tussen processen kunnen lokale verbeteringen ergens anders negatieve effecten veroorzaken. Om dit te voorkómen is een integrale systeembenadering noodzakelijk. Enkele ziekenhuizen claimen dat dit lukt.

  • Onderzoeken naar procesverbeteringen door toepassing van de lean-filosofie rapporteren veel positieve uitkomsten, die worden gedefinieerd als verhoogde veiligheid, kwaliteit en efficiëntie. Door methodologische tekortkomingen en gebrek aan rigoureuze evaluaties is de impact echter nog niet vast te stellen.

  • Duidelijk is wel dat de onderzochte toepassingen fragmentarisch zijn, met een overmatige focus op de instrumentele zijde van de filosofie, een gebrek aan inpassing in het totale systeem en met onvoldoende aandacht voor de menselijke aspecten.

  • Procesverbetering is noodzakelijk om tot betere en doelmatiger zorg te komen. Daarvoor moeten ziekenhuizen integrale systemen ontwikkelen die methodes voor procesontwerp combineren met het continu verbeteren van processen en met personeelsmanagement.

  • Cruciaal is dat artsen het voortouw gaan nemen om processen in samenhang te sturen en te verbeteren.

Auteursinformatie

Maastricht UMC+, Maastricht.

Raad van Bestuur: prof.dr. G.G. van Merode, econoom en filosoof.

St. Elisabeth Ziekenhuis, afd. Oogheelkunde, Tilburg.

Drs. H.G.N. Veraart, oogarts.

Contactpersoon: drs. M.B.V. Rouppe van der Voort (M.rouppevandervoort@antoniusziekenhuis.nl).

Contact Care and Public Health Research Institute (M.rouppevandervoort@antoniusziekenhuis.nl)

Verantwoording

Prof.dr. H.J.J.M. Berden, hoogleraar Organisatieontwikkeling in Ziekenhuizen, Universiteit van Tilburg, droeg bij aan de totstandkoming van dit artikel.
Belangenconflict en financiële ondersteuning: formulieren met belangenverklaringen zijn beschikbaar bij dit artikel op www.ntvg.nl (zoeken op A5541; klik op ‘Belangenverstrengeling’).
Aanvaard op 21 april 2013

Auteur Belangenverstrengeling
Marc B.V. Rouppe van der Voort ICMJE-formulier
G.G. (Frits) van Merode ICMJE-formulier
Henricus G.N. Veraart ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Wim
van der Pol

 

Mend or end las ik laatst. "Doe het beter of houd er mee op", betekent dat. On the Mend is een goed boek van John Toussaint MD, Revolutionizing Healthcare to Save Lives and Transform the Industry. Kaizen is het Japanse begrip voor steeds beter. Ga zo maar door. Ik ben gebrainstormd met Totaal Kwaliteitsmanagement. Het enige verschil met Lean Management lees ik in tabel 1: het wegsnijden van verspilling. Het wegkappen van dor en overbodig hout.  Het plukken van laaghangend fruit -ook een veel toegepaste methode- lijkt echter niet duurzaam uit het artikel naar voren te komen.

Kortom, weer een artikel met een filosofie, maar nu met een context. Maar een filosofie is toch te veel eer, vind ik. En steeds maar weer Toyota als voorbeeld. Ik was laatst in Stuttgart bij Mercedes Benz en heb aan de assemblagelijn gestaan. Formidabel. Daar kan de Gezondheidszorg nog wat van leren. Ik dacht nog: met deze filosofie van MB kan ik volle zalen trekken. Onzin natuurlijk. Gewoon goed en slim produceren. Smart voor mijn part. Beter? Nee het ging voor mijn beleven gewoon goed. Hup in 3 seconden een compleet dashboord gemonteerd. Ik dacht toen wel: zijn de auto's daarom zo goedkoop (en worden ze daarom zo onnoemelijk belast).

Ik vind het artikel een "dure taal" gebruiken. Verander beter in goed, en efficient in vlot, en duurzaam in verwacht, dan komen we verder en zijn we blij.

Alles is daarbij relatief. Vooral de verbeteringen. Komt een instelling van ver, dan is elke aanpassing al een grote verbetering. Daarom bekijk ik de resultaten altijd met enige scepsis. De standaardisatie van chirurgisch instrumentarium werd in mijn kliniek al in 2000 ingevoerd bij het inrichten van een regionaal sterilisatiecentrum.

Lean: graag een ander woord of anders gewoon goed.

 

 

Wim van der  Pol