Carotismassage is geen onschuldige interventie

Carotid sinus massage for diagnosis and termination of supraventricular tachycardia (SVT) is still a widely used vagal manoeuvre in the A&E department. However, itsefficacy is limited (termination of the SVT in approximately 20%) and carotid sinus massage may be complicated by (potentially devastating) neurologic complications in 0.2-1% of the patients. There are safer interventions without neurologic complications, such as the modified Valsalva manoeuvre (efficacy 43%) and intravenous administration of adenosine (efficacy 75%). Monitor observation of the heart rhythm is required, both for vagal manoeuvres and for adenosine administration, because of the possibility of ventricular tachycardia or ventricular fibrillation induction (incidence 0.08%). Carotid sinus massage remains an important diagnostic method in patients with unexplained syncope in whom, based on the clinical history, carotid sinus hypersensitivity is suspected. It should be avoided in patients with previous TIA or stroke within the past 3 months, or those with carotid bruits, except if carotid Doppler studies have excluded significant stenosis (≥ 70%).

Conflict of interest and financial support: none declared.

Op de Spoedeisende Hulp en de Eerste Harthulp wordt nog steeds vaak massage van de sinus caroticus toegepast voor diagnostiek en therapie van supraventriculaire tachycardieën. De richtlijnen van de European Society of Cardiology raden carotismassage hiervoor ook aan. Deze richtlijnen gaan echter niet of nauwelijks in op de mogelijke complicaties van carotismassage en geven niet aan welke vagusverhogende methode de voorkeur heeft.1

Elders in dit tijdschrift beschrijven Van Munster et al. een patiënt die een herseninfarct kreeg toen hij voor de diagnostiek van een supraventriculaire tachycardie carotismassage kreeg.2 Hoewel wij vraagtekens zetten bij de indicatie voor carotismassage bij deze specifieke patiënt, bij wie het ecg bij binnenkomst een boezemflutter toonde, blijft de boodschap van dit artikel overeind: carotismassage is geen onschuldige interventie.

Criteria voor toepassen

Carotismassage verhoogt de vagusactiviteit, wat de atrioventriculaire geleiding en de ventrikelrespons vertraagt. Het onderliggende ritme in de boezems wordt hierdoor beter zichtbaar op…